Lakierowanie druków jest tuż obok laminowania jedną z najpopularniejszych technik uszlachetniania powierzchni druków. Głównym celem uszlachetniania jest zwiększenie wizualnych walorów powierzchni, podniesienie jej wytrzymałości mechanicznej oraz zwiększenie odporności: chemicznej oraz na czynniki zewnętrzne a także zabezpieczenie przed ścieraniem się farby, zwiększenie grubości i sztywności druku.
Poprzez pojęcie lakierowania druku rozumie się proces nakładania na całą powierzchnię druku lub też w sposób wybiórczy, ciekłej substancji o określonej lepkości, składającej się z olejów schnących, żywic naturalnych lub syntetycznych, nie posiadającej w swoim składzie wypełniaczy ani też środków barwiących.
Wśród najpopularniejszych lakierów stosowanych w poligrafii do uszlachetnienia druków wymienia się m.in.:
– lakiery UV – można podzielić je na kationowe i rodnikowe. W obu tych przypadkach składają się ze spoiwa, fotoinicjatorów, które zapoczątkowują proces polireakcji w lakierze,a także środków pomocniczych, a więc: stabilizatorów, zmiękczaczy, wosków, środków powierzchniowo czynnych. Schną poprzez poddanie warstwy lakieru działaniu promienników UV.
– lakiery dyspersyjne – składają się głównie z wody, polimerów, wosków, dodatków i środków pomocniczych, m.in. poprawiających tworzenie się elastycznej błony – powłoki na powierzchni druku, konserwujących czy sieciujących. Schną przez wsiąkanie w podłoże.
– lakiery olejowe – składają się z mieszaniny żywic tzw. miękkich i twardych, olejów, wosków i suszek, czyli środków wspomagających proces suszenia lakieru. Schną poprzez utlenianie.
– lakiery o właściwościach specjalnych – zalicza się do nich lakiery wypukłe, zdrapkowe, termochromowe, fotoluminescencyjne, antypoślizgowe, zgrzewalne, blistrowe, kalandrowane, itp.
Do zalet lakierów UV można zaliczyć m.in.: najwyższy połysk, szerokie spektrum podłoży, na których można wykonać proces lakierowania, odporność na żółknięcie i sklejanie w stosie, możliwość aplikacji metodą zarówno na sucho, jak i na mokro, natychmiastowy czas utrwalenia się warstwy lakieru na powierzchni druku, a w związku z tym, możliwość bezzwłocznego przekazania polakierowanego druku do obróbki introligatorskiej, wysoka odporność na ścieranie, wilgoć oraz czynniki chemiczne.
Do zalet lakierów dyspersyjnych należy zaliczyć szeroki zakres zastosowań, m.in. w opakowaniowym przemyśle spożywczym, co wynika z „bezpiecznego” składu lakieru, bezwonność, uzyskanie efektu wysokiego połysku lub matu, wysoka odporność na ścieranie i żółknięcie, odporność na sklejanie w stosie, podatność do zgrzewania czy tłoczenia folią.
Wśród zalet lakierów olejowych można wymienić m.in.: możliwość stosowania ich również do lakierowania wybiórczego, odporność na działanie alkoholu, wysoką elastyczność wytworzonej błonki, możliwość aplikacji zarówno na mokro jak i na sucho.
W zależności od wartości połysku błonki, lakiery można podzielić na błyszczące i matowe.
Lakier można nakładać na całą powierzchnię druku za pomocą maszyn lakierujących, tzw. „lakierówek”, jak również zastosować inne rozwiązania konstrukcyjne, polegające na przekształceniu odpowiedniego zespołu w maszynie w celu aplikacji lakieru, tj. zespołu wodnego czy farbowego w maszynie offsetowej, a także zastosowanie specjalnych wieży lakierniczych. W przypadku nakładania lakieru wyłącznie na wybrane elementy druku, można wykonać to za pomocą technologii sitodrukowej lub poprzez wykorzystanie elastycznych form na bazie fotopolimeru.
